Cửa Lò

Lễ hội đền Vạn Lộc

Nguyễn Sư Hồi là con trai trưởng của Thái Sư Cương Quốc Công Nguyễn Xí, ông sinh năm 1444 và mất năm 1506. Mẹ là bà Lê Thị Ngọc Lân, thuộc dòng tôn thất nhà vua.

Ông được Vua Lê Thánh Tông tin dùng phong làm Nhập nội Thái uý, tham dự triều chính, Phò mã đô uý tước quận công, trấn thủ nhập nhị hải môn (coi giữ 12 củă biển từ Sầm Sơn Thanh Hoá đến Cửa Tùng Quảng Trị).

Vùng đất Vạn Lộc xưa có trại Cây Bàng, được Nguyễn Sư Hồi chiêu lính và dân nhiều nơi về khai phá, mở mang ruộng đất, phát triển kinh tế nhiều ngành nghề, mạnh nhất là đánh bắt hải sản. Đặc biệt, Nguyễn Sư Hồi đã tuyển người đóng tàu thuyền giỏi ở ngoài Bắc vào để phục vụ sữa chữa và đóng mới tàu thuyền cho hạm đội. Chính vì vậy mà làng Vạn Lộc và làng trung Kiên ở hai bên cửa biển (Cửa Lò) có nghề đóng tàu thuyền thủ công rất nổi tiếng.

Năm 1506, Nguyễn Sư Hồi mất tại Cửa Xá, nhân dân tiếc thương ông đã xây mộ ở Lùm Cò ( sau được cất về xã Nghi Hợp, nơi vùng đất có đền thờ Cương Quốc Công Nguyễn Xí). Đền thờ Sư Hồi được xây năm 1508, qua nhiều lần trùng tu và tôn tao, nay đền vẫn giữ được nét uy nghi, cổ kính.

Lễ hội:

Lễ hội đền Vạn Lộc, còn gọi là lễ hội Thái uý Nguyễn Sư Hồi, thường được tổ chức vào các năm hoả: Tý, Ngọ, Mão, Dậu (ba năm một lần trong dịp rằm tháng giêng) còn gọi là Lễ cầu phúc, hay Lễ cầu yên.

Phần Lễ và rước lễ:

Sáng 16/1 sau ba hồi trống khai mạc và đọc diễn vănôn lại lịch sử truyền thống văn hoá của làng, nêu mục đích, ý nghĩa tổ chức lễ hội của ông chủ tịch Thị xã Cửa Lò tại khán đài mít tinh, là lễ dâng hương các vị thần trong đền của đại biểu và nhân dân. Đoàn rước chỉnh tề đội ngũ theo thứ tự: Đội múa lân, hai biển Tĩnh Túc, Hồi Tị; trống chiêng, kiệu ảnh Bác Hồ; đội Bát Bửu; hội cựu chiến binh; mâm ngũ quả; kiệu bằng sắc và long ngai; các vị quận công, các họ; Bằng chứng nhận di tích Quốc gia; hai biển Hồng Âm, Đại Vương và thượng đặng thần, đội cờ linh; đôi ngựa hồng, bạch dán đường cho kiệu sắc phong; long ngai của Nguyễn Sư Hồi và Lê Khôi có tán lọng che hai bên; đội tế, đại biểu các dòng họ... Đặc điểm riêng trong lễ rước là các họ có nhà thờ ở dọc đường đoàn rước đi qua, đều tự làm cổng chào thật đẹp có trưng bày hương án, đủ long ngai, bài vị, hộp sắc, sáp, hương hoa quả để ngưỡng đón đoàn rước. Đoàn rước đi từ đền qua hương Tây, rẽ trái hướng Nam, rẽ trái hướng Đông, rẽ trái hướng Bắc và quay về hướng tây trở về Đền. Mỗi khi đến gần một hương án dòng họ, đoàn rước đi chậm lại để đại diện dòng họ dâng hương hoa, bái vọng và đội sư tử lại múa trò, còn đội trống thì biểu diễn múa trống.

Lễ cầu phúc là lễ chính, còn gọi là đại tế, được tiến hành từ khoảng 19-20hcùng ngày.

Các bướchành lễ theo đúng thủ tục truyền thống có sẵn. Trong nội dung lễ có phần quan trọng là dọc văn chúc của đền và đọc văn thúc ước của làng. Trong khi tế, lúc đọc văn chúc, cung như khi dâng hương, dâng rượu, đều có nhạc bát âm, chiêng, trống đệm vào, gây không khí hấp dẫn và linh thiêng.

Phần hội:

Có nhiều hình thức và nhiều trò chơi. Trò chơi truyền thống như chọi gà, đánh cờ người, đua thuyền trải, trò chơi hiện đại như thi đấu bóng chuyền, bóng bàn, bóng đá. Ngoài ra còn có cắm trại và biểu diễn văn nghệ của các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp.

Hội đua thuyền được tiến hành sau khi đoàn rước về đền, bao giờ cũng sôi nổi cuốn hút hàng vạn du khách và nhân dân tham gia. Dưới sông, thuyền đậu dọc đường đua, cờ đỏ phất phới. trên bờ cả dãy dài người xem chật cứng, tiếng hò reo cổ vũ vang cả một vùng sông nước.

Đua thuyền có hai loại: đua thuyền đội hình, mỗi thuyền từ 25-30 tay đua có một người cầm chịch thổi còi hoặc gõ trống tạo hiệu lệnh. loại thứ hai là đua thuyền thúng, rất vui nhộn và nhiều pha gây cấn, tức cười.

Vùng Vạn Lộc được coi là danh thắngcủa tỉnh Nghệ An, có sông núi hữu tình, có nhiều di tích thắng cảnh nổi tiếng đang ngày càng thu hut nhiều du khách đến thăm.

Theo: Cửa Lò